Czyste technologie węglowe szansą dla Polskiej energetyki

Redukcja emisji dwutlenku węgla jest jednym z kluczowych założeń nowej polityki UE. Polityka ta ma na celu przeciwdziałanie zmianom klimatu będących skutkiem wpływu jaki w minionym stuleciu działalność ludzka wywarła na środowisko naturalne. Ambitne plany redukcji emisji o 20% (względem poziomu z 1990 roku) oraz wzrost udziału energii odnawialnej w bilansie energetycznym UE do 20% wraz ze wzrostem udziału biopaliw do 10% mają zostać osiągnięte do 2020 roku. Zamierzenia te pociągają za sobą ogromne koszty, ale przede wszystkim wymagają zmiany w myśleniu nt. sposobów pozyskiwania energii.

Inicjatorem konferencji „Czyste technologie węglowe: geologiczne aspekty podziemnego składowania i procesowania węgla”, która jest pierwszą tego typu inicjatywą, po uchwaleniu przez UE przepisów dotyczących gospodarowania i składowania CO2 jest Prof. Jerzy Buzek. Konferencja rozpoczęła się w wczoraj na krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej, a zakończy się w dniu dzisiejszym na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach.

Dzięki doskonałemu zapleczu intelektualnemu uczelni takich jak AGH, Uniwersytet Jagieloński, czy Uniwersytet Śląski możemy stać się liderem, jeżeli chodzi o dysponowanie nowoczesnymi, a przede wszystkim czystymi metodami konwersji węgla. W kilku miejscach w Polsce prowadzone są konkretne badania dotyczące technologii węglowych. Są to m.in. Elektrownie Łagisza oraz Bełchatów. Podejmowane są również starania, aby na terytorium Polski zlokalizowanie zostały 2 zero-emisyjne elektrownie. Zgodnie z tzw. „programem flagowym” UE zamierza do roku 2015 zbudować 12 tego typu obiektów.

W przypadku instalacji energetycznych starego typu, koszty ich adaptacji są znacznie wyższe niż w przypadku budowy obiektów zaprojektowanych pod nową technologię np. zgazowania węgla. Z drugiej jednak strony technologie zgazowania są nie do końca opanowane technicznie, co sprawia problemy natury eksploatacyjnej.

„Jedyny sposób, aby uniknąć radykalnego wzrostu kosztów energii to opracowanie nowych technologii (…) te technologie wiążą się z tzw. czystym – bezpiecznym dla środowiska, bezemisyjnym wykorzystaniem węgla”, powiedział podczas konferencji prasowej były premier Jerzy Buzek.

Jedna z nowych dyrektyw UE mówi m.in. o tym jak można składować dwutlenek węgla w pokładach geologicznych, uprzednio oddzielając go od spalin i transportując na odległość do 100 km. Wszystkie te technologie oraz procedury składowania i monitorowania w ramach systemów gospodarowania dwutlenkiem węgla są unormowane przez Unię Europejską.

W styczniu zostały zaadaptowane przez komisję Europejską przepisy dotyczące wyboru miejsc składowania CO2, monitoringu składowisk oraz raportowania składowania. Przepisy zawierają również unormowania w zakresie uprawnień dla operatorów składowisk, zasad używania składowisk oraz transportu dwutlenku węgla. Jak powiedział Mihai Tmescu, przedstawiciel Komisji Europejskiej z ramienia dyrektoriatu ds. środowiska, uchwalone przepisy stanowią komplementarny zestaw uregulowania, które zapewniają bezpieczne gospodarowanie i składowanie dwutlenku węgla.

„Na dzień dzisiejszy jednak wprowadzenie tych technologii wiąże się ze wzrostem kosztów energii elektrycznej o około 50%-60%, a chodzi o to aby to było grubo mniej - 3 razy mniej, żeby ten koszt 15%-20% wyższy.” – powiedział prof. Buzek wyjaśniając tym samym cel zorganizowania konferencji.

Prof. Antoni Tajduś, rektor AGH dodaje, że proces dostosowania polskiej energetyki do wymagań UE jest prowadzony stopniowo. Pierwszym krokiem jest zwiększenie sprawności bloków energetycznych, która kształtuje się obecnie średnim na poziomie 31% podczas, gdy na świecie nowobudowane bloki pracują ze sprawnością 40-50%. Już na samym zwiększeniu sprawności możemy zaoszczędzić na emisji.

W dalszej kolejności można myśleć nad wprowadzaniem czystych technologii węglowych i składowaniu CO2. Nie można również zapomnieć o produkcji paliw z węgla a także o energetyce jądrowej. „Niewiele uczelni w Polsce ma energetykę jądrową, my nadal na naszej uczelni mamy bardzo silny ośrodek energetyki jądrowej, my po prostu od energetyki jądrowej nie uciekniemy. (…) Nie zależnie od pokładów węgla kamiennego czy brunatnego, energetyka jądrowa (…) będzie musiała stanowić pewien element całej struktury produkcji energii w Polsce.” – powiedział Prof. Tajduś. Z kolei prof. Karol Musioł – rektor uniwersytetu Jagiellońskiego poinformował, że UJ w wraz z AGH będą prowadzić serię wykładów dostępnych dla wszystkich pt. „Energetyka jądrowa – mity i prawda”.

Profesor Buzek dodał, że „konferencja jest poświęcona sprawie węgla, więc będzie trochę mniej o energetyce jądrowej i energetyce odnawialnej ale to wcale nie oznacza, że są one mniej ważne. Unia europejska stawia na wszystkie 3 źródła zaopatrzenia w energię. Dlaczego nie stawia na ropę i gaz? Bo od ropy i gazu jesteśmy zależni politycznie”. A w ciągu najbliższych 15-20 lat za zależność wzrośnie prawdopodobnie do 80% dzisiaj prawie 60% importujemy – trudno więc stawiać na coś, co uzależnia nas europejczyków politycznie”

Po stronie technologicznej Polska myśli całkiem poważnie o wejściu w czyste technologie węglowe. Cześć z tych technologii mogłaby stanowić rozwinięcie zaniechanych badań prowadzonych w latach siedemdziesiątych typu podziemne zgazowanie węgla, czy produkcja syntetycznych paliw z węgla – powiedział Andrzej Siemaszko – dyrektor krajowego punktu konsultacyjnego UE. Przy obecnych cenach węgla w stosunku do ropy czy gazu jest całkowicie uzasadnione, żeby powrócić do tych technologii – dodał Siemaszko. „Nowa polityka energetyczno-klimatyczna UE oznacza olbrzymi wysiłek zarówno dla przedsiębiorstw jak i dla sfery nauki. Bez współpracy rządu, przemysłu i nauki nie poradzimy sobie z tymi nowymi wyzwaniami.”

W celu koordynacji działań związanych rozwijaniem nowych technologii konwersji energetycznej węgla 25 lutego bieżącego roku została powołana Polska platforma czystych technologii węglowych. Platforma grupuje największe firmy energetyczne działające w Polsce: Vattenfall Polska, PGE Polska Grupa Energetyczna, Południowy Koncern Energetyczny, Elektrownia Kozienice, EDF Polska, Dalkia Polska, CEZ Polska, Electrabel Polska oraz Zespół Elektrowni Ostrołęka. „Chcielibyśmy, aby technologie stały się naszym sztandarowym produktem, żebyśmy my w naszych jednostkach naukowych rozwijali te technologie, żebyśmy je wdrażali, aby nasza gospodarka dzięki temu skorzystała. (...) Czeka nas olbrzymie wyzwanie, ale spróbujmy przekuć je na sukces technologiczny” - podsumował dr. Siemaszko.

(pk)