Spacer po kanale "dętka"

Spacer po kanale "dętka"

Pomysł, by kanał pod placem Wolności otworzyć dla zwiedzających powstał w Zakładzie Wodociągów i Kanalizacji 4 lata temu. Wtedy po raz pierwszy zainteresowali „dętką" łodzian - kanał został pokazany w mediach, bardzo interesowali się nim łódzcy przewodnicy turystyczni. Był to czas „odkrywania" na nowo podziemnej Łodzi, budowli zaprojektowanych przez inżyniera Wiliama Lindleya i wymurowanych, główne z cegły, przez pierwszych pracowników łódzkiej firmy wodociągowo-kanalizacyjnej, którymi kierował inżynier Stefan Skrzywan.

„Dętka" to nietypowy kanał, ponieważ został wybudowany w 1926 roku wokół placu Wolności, który przez wiele lat pełnił rolę zbiornika na wodę, głównie deszczówkę. Owalnemu kształtowi zawdzięcza pewnie to, że łódzcy wodociągowcy ochrzcili go mianem „dętki", bo to jest taka gigantyczna dętka, ułożona pod placem, wokół pomnika Kościuszki. Korytarzem wykonanym z czerwonej cegły można objeść plac Wolności pod ziemią. Ma on ponad 142 metry długości, jest wysoki na 187 centymetrów i szeroki na około półtora metra. Lindley wymyślił, że gromadzona w kanale deszczówka może służyć do płukania kanalizacji. Z „dętką" połączone są kanały zbiegające się przy placu Wolności - oddzielone są od niej specjalnymi zasuwami. Jeśli trzeba było oczyścić któryś z nich, „dętkę" napełniano wodą i po otwarciu odpowiedniej zasuwy spuszczano ją do jednego z kanałów. Dziś sieć kanalizacyjną od ponad 30 lat czyszczą samochody ciśnieniowe. Dlatego „dętka" mogła stać się atrakcją turystyczną Łodzi.

W 2006 roku - kiedy „dętka" obchodziła 80-te urodziny - łódzkimi kanałami, dętką w szczególności zainteresował się znany artysta, Robert Kuśmirowski. Projekt eksploracji łódzkich kanałów to kolejna próba zmierzenia się Kuśmirowskiego z przeszłością. W 2006 roku łódzcy radni zaakceptowali pomysł otwarcia „dętki" dla zwiedzających, w ubiegłym roku powstał projekt adaptacji kanału, którego autorem jest Krzysztof Wardecki, pod koniec lata rozpoczęły się prace związane z przystosowaniem „dętki" dla zwiedzających. Chodziło o wybudowanie odpowiedniego zejścia, zamontowanie oświetlenia, specjalnie skonstruowanej, unikalnej pokrywy kanału. Wystawę w kanale, który będzie częścią Muzeum Historii Miasta Łodzi przygotował Robert Kuśmirowski.

Wystrój „dętki" oparty jest na prezentacji archiwalnych fotografii i dokumentów, dotyczących budowy łódzkich kanałów. Dokumentalne fotografie, które można zobaczyć w „dętce" pochodzą z archiwum łódzkiej firmy wodociągowo - kanalizacyjnej, gdzie na szklanych negatywach zachował się unikalny zbiór zdjęć przedwojennej Łodzi.

(mm)