Prawo: zakład budżetowy mógł stać się spółką

Porozumienie międzygminne może być wypowiedziane w zwykłej formie pisemnej przewidzianej przez przepisy kodeksu cywilnego. Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził prawidłowość takiej właśnie interpretacji dokonanej przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w sprawie skargi gminy Karczew na uchwałę Rady Miasta.

Obie te podwarszawskie miejscowości zawarły w 1996 r. porozumienie międzygminne, tworząc wspólny zakład budżetowy pod nazwą Zakład Wodociągów i Kanalizacji. Porozumienie mogło być wypowiedziane przez każdą ze stron z dziesięcioletnim wyprzedzeniem. Rada Miasta Otwock twierdzi, że nastąpiło to już po trzech miesiącach, w październiku 1996 r. Otwoccy radni przegłosowali wówczas uchwałę o wypowiedzeniu porozumienia, która tylko przez niedopatrzenie nie przybrała formy pisemnej. Istnieje jednak protokół z sesji i pisemne powiadomienie Rady Gminy Karczew o tym fakcie. W lipcu 2007 r. Rada Miasta Otwock podjęła uchwałę w sprawie likwidacji zakładu budżetowego i przekształcenia go w spółkę z o.o. Było to konieczne do uzyskania kredytów na skorzystanie z unijnego Funduszu Spójności na system wodno-kanalizacyjny.

Gmina Karczew, reprezentowana przez burmistrza miasta, zaskarżyła uchwałę do WSA w Warszawie. Zarzuciła, że uniemożliwi ona dochodzenie wzajemnych roszczeń powstałych w wyniku wspólnej eksploatacji sieci wodociągowej. Zawarte w 1996 r. porozumienie międzygminne trwa. Nie zostały bowiem spełnione warunki formalne jego rozwiązania.

WSA nie uwzględnił skargi, gdyż uznał, że uchwała jest zgodna z ustawami o samorządzie gminnym oraz o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. W skardze kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego gmina Karczew polemizowała ze stanowiskiem WSA. Jej zdaniem porozumienie nie wygasło, ponieważ wypowiedzenie było nieskuteczne. Nie można go było dokonać w zwykłej formie pisemnej, ale tylko w formie uchwały Rady Miasta, której jednak nie było. Do dziś natomiast trwają spory między tymi dwoma gminami, a obecnie firma audytorska rozlicza wzajemne nakłady.

NSA uznał, że gdy podejmowano uchwałę o likwidacji zakładu budżetowego i przekształceniu go w spółkę, porozumienie międzygminne już nie istniało. Wypowiedzenie było skuteczne. Nastąpiło w październiku 1996 r., kiedy Zarząd Miasta i Gminy Karczew został o nim poinformowany w piśmie prezydenta miasta Otwocka, który z kolei działał z upoważnienia Rady Miasta. Mimo braku odrębnej uchwały rady nie można przyjąć, że to pismo nie miało mocy prawnej – powiedziała sędzia Małgorzata Stahl, uzasadniając wyrok oddalający skargę kasacyjną.

Była też prawna podstawa do przekształcenia zakładu budżetowego w spółkę, Wynika to z art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. h ustawy o samorządzie gminnym, który nadaje radzie gminy prawo do tworzenia, likwidacji i reorganizacji przedsiębiorstw, zakładów i innych gminnych jednostek organizacyjnych.

(mm)