Dotacje inwestycyjne – wrzesień będzie miesiącem przedsiębiorców

Dotacje inwestycyjne – wrzesień będzie miesiącem przedsiębiorców

Pomimo, że pozyskanie funduszy nie należy do łatwych zadań, warto starać się o tę formę dofinansowania, gdyż realizując wszystkie założenia programu unijnego możemy otrzymać zwrot nawet 70% poniesionych kosztów. Nowe maszyny, nowa siedziba firmy, nowe innowacyjne technologie i to wszystko za 30% ich wartości? Brzmi kusząco!

Od czego zacząć?

Zarządzanie firmą niezależnie od tego, czy jest ona duża, czy mała nie należy do zadań prostych. Trzeba wnikliwie analizować potrzeby i możliwości firmy, na bieżąco śledzić rynek, a przede wszystkim z należytą uwagą przyglądać się działaniom konkurencji. Nieodzownym elementem rozwoju firmy jest systematyczne realizowanie inwestycji i rozbudowa już istniejącej infrastruktury. Każda inwestycja przyczynia się do rozwoju firmy, a niektóre z nich są wręcz dla niej niezbędne. Szybki rozwój technologiczny, nowe rozwiązania i unikalne produkty otwierają przed firmą nowe horyzonty. Jeśli postaramy się o dofinansowanie inwestycji z dotacji Unii Europejskiej nie będzie ona stanowiła zbyt dużego obciążenia finansowego dla firmy, a stanie się motorem rozwoju, dzięki któremu będzie można wyprzedzić konkurencję.

Dotacje na inwestycje w branży produkcyjnej

Opracowanie strategii rozwoju firmy produkcyjnej wymaga czasu i dużego nakładu pracy. Producent musi bowiem nie tylko wczuć się w sytuację panującą na rynku, właściwie zidentyfikować potrzeby odbiorców, opracować strategię cenową, ale także stale dbać o wysoką jakość oferowanych produktów.

Po dokonaniu oceny potrzeb inwestycyjnych firmy, zarówno tych bieżących – koniecznych do zrealizowania najpóźniej w ciągu dwóch miesięcy, jak i tych, które możliwe są zrealizowania w terminie późniejszym, tworzone są szczegółowe plany inwestycyjne.

Ponieważ przed realizacją inwestycji konieczne jest wcześniejsze złożenie wniosku, stąd zwykle nie jest możliwe sporządzenie aplikacji unijnej na bieżące inwestycje. Na takie projekty należało starać się o dofinansowanie znacznie wcześniej. Plany inwestycyjne przedsiębiorcy powinny obejmować okres co najmniej 5 lat. Dlaczego tak jest? Ponieważ każda inwestycja składa się z wielu etapów i wymaga dużej ilości czasu zanim przyniesie wymierne korzyści.

Pierwszym etapem inwestycji jest planowanie. Zakładając, że wzrost firmy w porównaniu do minionych lat będzie trwały, można przygotować długoterminowy plan inwestycyjny. Plany te są jednak tylko prognozami, dlatego też powinny posiadać wiele wariantów. W kontekście dotacji unijnych każdy z nich powinien spełniać następujące kryteria:
1. Zakres inwestycji powinien być realny tzn. możliwy do zrealizowania, zarówno pod względem uzyskania odpowiednich pozwoleń, patentów i zaświadczeń, jak i wykorzystania posiadanych zasobów firmy,
2. Kondycja finansowa firmy powinna być na tyle dobra, by wydatek poniesiony na zrealizowanie inwestycji nie doprowadził do zapaści finansowej przedsiębiorstwa, tym bardziej, gdy brany jest pod uwagę kredyt, należy pamiętać o konieczności posiadania zdolności kredytowej,
3. Inwestycja powinna być dokładnie przemyślana – każdy wydatek należy dokładnie rozważyć pod katem jego przydatności dla rozwoju firmy. Nierzadko bowiem okazuje się, iż do zrealizowania inwestycji konieczne jest poniesienie kosztów wcześniej nie branych pod uwagę, natomiast część zaplanowanego kosztorysu okazuje się zbędna,
4. Zrealizowanie inwestycji powinno przynieść firmie choćby minimalny zysk. Dobrze jest przeprowadzić wcześniej symulację przyszłych dochodów, przy czym wszelkie prognozy powinny być realne i obliczane w oparciu o rzetelnie zbierane dane.

Opracowanie planu inwestycyjnego nierzadko wymaga wcześniejszych konsultacji szczególnie wtedy, gdy inwestycja będzie refinansowana poprzez dotacje unijne.
Podajmy przykład:
Przedsiębiorca – producent elementów wykorzystywanych w branży obuwniczej chce zmodernizować park maszynowy i zakupić centrum numeryczne umożliwiające produkcję wysokiej jakości spodów do obuwia. Maszyna ta stanowi najwyższej klasy urządzenie pozwalające zwiększyć produkcję o ok. 80% w stosunku do dotychczasowych możliwości firmy. Aby możliwe było uruchomienie produkcji na tej maszynie konieczne jest:
- określenie sposobu finansowania i refinansowania inwestycji czyli uzyskania promesy kredytowej (leasingowej) oraz dotacji unijnej,
- dokonanie wyboru dostawcy i rodzaju kupowanej maszyny i urządzeń,
- przygotowanie zakładu do modernizacji,
- wprowadzenie klimatyzacji w pomieszczeniu produkcyjnym, niezbędnej dla wysokiej wydajności maszyny,
- reorganizacji pracy całego działu, gdyż kupowanie nowej maszyny zmienia cykl produkcyjny (zwiększenie powierzchni magazynowej, wprowadzenie dodatkowej zmiany pracowników),
- przeprowadzenie szkoleń pracowników, którzy będą obsługiwać nowo zakupioną maszynę,
- przeprowadzenie szkoleń pracowników działu sprzedaży w związku ze zmianą jakości oferowanych produktów.

Tak sprecyzowaną inwestycję należy teraz porównać z obowiązującymi wytycznymi programu pomocowego. Nie wszystkie wydatki mogą zostać za uznane za kwalifikujące się do wsparcia. We wstępnych planach większości z wymienionych wcześniej wydatków podlega refinansowaniu. Pojawiają się jednak koszty, takie np. jak delegacja zagraniczna do kraju dostawcy, w celu uzgodnienia i wyboru maszyny, które z pewnością nie należą do grupy kosztów kwalifikowanych. A przecież i na taki wydatek należy mieć finanse!

Gdzie i kiedy?
W zależności od lokalizacji inwestycji oraz siedziby firmy programy unijne oferują różne poziomy wsparcia. Ponieważ większość inwestycji w branży maszynowej zamyka się w kwocie 2 mln zł, to źródłem wsparcia dla przedsiębiorców planujących inwestycję są regionalne programy operacyjne.

Część regionalnych programów operacyjnych już ruszyło i niektóre nabory dla firm zostały już zakończone lub właśnie trwają. Na chwilę obecną wiadomo, że w większości województw terminy naborów wniosków dla przedsiębiorców rozpoczną się na początku jesieni: we wrześniu, październiku. Zapowiada się gorąca jesień 2008, więc jeśli przedsiębiorca planuje dofinansowanie inwestycji z funduszy unijnych powinien już mieć sprecyzowane plany, dopasowywać je do wymagań danego programu i wykorzystać wakacje na przygotowywanie dokumentów aplikacyjnych.

Przykładowo w województwie śląskim (RPO Województwa Śląskiego) termin naboru dla małych i średnich przedsiębiorstw ogłoszony zostanie 5 września. Przewidziana maksymalna kwota dofinansowania to 750 tys. zł, a maksymalny poziom wsparcia to 50% dla średnich przedsiębiorstw, a 60% dla małych. Korzystniej przedstawia się sytuacja w województwie podkarpackim (RPO Województwa Podkarpackiego), gdzie konkurs dla projektów inwestycyjnych przedsiębiorstw zostanie planowo ogłoszony we wrześniu: małe przedsiębiorstwa mogą liczyć na 70% dofinansowanie, a średnie – 60%. Dodatkowo, maksymalna kwota dotacji to 1,2 mln dla małych i 800 tys. zł dla średnich firm. Inwestycje, które przewidują wdrożenie innowacyjnych rozwiązań stosowanych w kraju krócej niż 4 lata mogą liczyć na maksymalną kwotę dotacji w wysokości 2 mln zł, natomiast innowacje stosowane na świecie nie dłużej niż 3 lata mogą otrzymać wsparcie w maksymalnej wysokości aż 5,6 mln zł! W województwie świętokrzyskim (RPO Województwa Świętokrzyskiego) nabór na konkurs wspierający przedsiębiorczość został zamknięty 16 czerwca, jednak planowane jest jego ponowne uruchomienie prawdopodobnie 1 września. Tam firmy mogą liczyć na 50% (średnie) lub 60% (małe) wsparcie do wysokości 3,9 mln zł (dla średnich) lub 2,4 mln zł (dla małych). W ramach RPO Województwa Świętokrzyskiego wspierane będą projekty o charakterze innowacyjnym lub wpływające na wzrost zatrudnienia.

Jak widać specyficzne zarządzanie programami regionalnymi przez poszczególne zarządy województw sprawia, że różnią się one między sobą i stawiają różne wymagania przyszłym beneficjentom dotacji. Dlatego po dokładnym przeanalizowaniu swoich planów inwestycyjnych przedsiębiorca powinien rozpocząć analizę możliwości dofinansowania przedsięwzięcia z funduszy unijnych.

A biorąc pod uwagę, że w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstwa w latach 2004-2006 większość beneficjentów dotacji inwestycyjnych stanowiły firmy m.in. z branży maszynowej i przemysłowej, a ich średnia wartość rocznych przychodów netto ogółem wzrosła o około 25%, to można założyć, że w tym okresie programowania 2007-2013 na pewno gorzej nie będzie. Może być jedynie lepiej!

Dorota Czech
Starszy Konsultant ds. Funduszy Europejskich
A1 Europe Sp. z o.o.