VI Forum Gospodarcze - wnioski

W dniach 4-5 listopada 2010r. odbyło się w Krakowie VI Forum Gospodarcze Metali Nieżelaznych zorganizowane przez Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Metali Nieżelaznych, Izbę Gospodarczą Metali Nieżelaznych i Recyclingu oraz Instytut Metali Nieżelaznych pod honorowym patronatem V. Prezesa Rady Ministrów i Ministra Gospodarki W. Pawlaka.

Tematyka Forum dotyczyła perspektyw i problemów rozwoju przemysłu metali nieżelaznych, który należy do czołowych branż gospodarczych naszego kraju.

Obrady Forum otworzył Prezes SITMN, dyrektor IMN – prof. Z. Śmieszek, określając istotne problemy związane z rozwojem przemysłu metali nieżelaznych.

W toku Forum wygłoszonych zostało 20 referatów, przy czym wiodące referaty przedstawione zostały przez prezesów ugrupowań i firm naszego przemysłu, a mianowicie:

Perspektywy i problemy rozwoju przemysłu miedziowego – dr H. Wirth – Prezes KGHM Polska Miedź S.A.,
Perspektywy i problemy rozwoju przemysłu cynkowo-ołowiowego – B. Ochab – Prezes ZGH Bolesław S.A.,
Konkurencyjność przetwórstwa miedzi Grupy Hutmen – K. Śmigielski – Prezes Hutmen S.A.

Ponadto wygłoszone zostały ważne referaty dotyczące wielu aspektów i uwarunkowań oddziałujących i związanych z działalnością przemysłu metali nieżelaznych w naszym kraju, w tym:
Strategia innowacyjności i nowoczesności gospodarki – A. Piątkowska – Ministerstwo Gospodarki,
Strategia przemysłu metali nieżelaznych w Unii Europejskiej – C. Stewart – International Zinc, Lead, Copper Study Group,
Innowacje i konkurencja na rynku energetycznym – dr M. Swora – Urząd Regulacji Energetyki,
Uwarunkowania przemysłu metali nieżelaznych związane z polityką energetyczną naszego kraju – H. Kaliś – ZGH Bolesław S.A.,
Nowa polityka surowcowa Unii Europejskiej – dr H. Karaś – Przewodniczący Europejskiej Platformy Technologicznej Zasobów Surowcowych,
Działalność NCBR i kierunki badań stosowanych – P. Skurzyński – NCBR,
Innowacyjne rozwiązania BP Bipromet dla przemysłu metali nieżelaznych – T. Baj – Bipromet S.A.,
Polskie platformy technologiczne i ich rola dla gospodarki – dr A. Siemaszko – Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE,
Problemy innowacyjności w przemyśle metali nieżelaznych – prof. Z. Śmieszek – Instytut Metali Nieżelaznych,
Aktualna sytuacja przemysłu metali nieżelaznych – K. Poznański IGMNiR,
Problemy przetwórstwa metali nieżelaznych – prof. J. Zasadziński – AGH Kraków,
Znaczenie Eurometrec dla europejskiego rynku złomu – R. Voss – Eurometrec
Metale nieżelazne na światowych rynkach H. Schmidt – LME-VDM,
Problemy ochrony środowiska w przemyśle metali nieżelaznych – dr A. Chmielarz – IMN,
Technologia aminowa, jako element rozwoju w spółce Orzeł Biały S.A. –
dr Z. Rybakiewicz – Orzeł Biały S.A.,
Ochrona środowiska w KGHM PM S.A. – W. Gąsior – KGHM PM S.A.,
Przerób złomów miedziowych – St. Gizicki – IMN.

Przedstawione referaty, dyskusja, analiza istniejącej sytuacji przemysłu metali nieżelaznych pozwalają na określenie stanowiska, postulatów i wniosków Forum.

Wnioski te podane są poniżej:

1. Sytuacja ekonomiczna przemysłu metali nieżelaznych uległa znaczącej poprawie
w stosunku do poprzedniego V Forum, (które odbyło się 12-13.02.2009r. we Wrocławiu) z uwagi na znacznie wyższe ceny metali nieżelaznych, co szczególnie korzystnie wpływa na wyniki producentów metali KGHM PM S.A. i Grupy Cynkowej.

2. W przemyśle metali nieżelaznych szczególną rolę odgrywa KGHM PM S.A. z uwagi na pozycję czołowego producenta miedzi i srebra w skali światowej, bardzo dobre wyniki ekonomiczne, strategię dalszego wzrostu produkcji miedzi oraz unowocześnienia stosowanych technologii i urządzeń.

3. Podkreślić należy celowość decyzji Ministerstwa Skarbu o utworzeniu Grupy Cynkowej złożonej z ZGH Bolesław, HC Miasteczko i Bolesław recycling, co oznacza możliwość wykorzystania wielu elementów synergii w ramach Grupy Cynkowej i dalszego wzrostu produkcji cynku i ołowiu w naszym kraju.

4. Odrębnej oceny i analizy wymaga sytuacja i przyszłość przetwórstwa miedzi i srebra
w naszym kraju. Skala produkcji, unowocześnienie i rozwój asortymentowy przetwórstwa miedzi zostały w ostatnich latach zahamowane, przy jednoczesnym wzroście importu wyrobów z miedzi.
Rozwój przetwórstwa miedzi ma jedynie miejsce w KGHM PM S.A. w odniesieniu do produkcji walcówki i drutów w HM Cedynia metodą Contirod i Upcast.
Przyszłość przetwórstwa miedzi i srebra w Polsce wymaga pełnej analizy i określenia działań perspektywicznych przy udziale organów rządowych, dla uniknięcia dalszego regresu w tak ważnej dla kraju produkcji wyrobów na bazie rodzimej miedzi.

5. Forum wyraża zdecydowany sprzeciw w odniesieniu do takiej polityki energetycznej kraju w oparciu o pakiet klimatyczno-energetyczny, której wynikiem jest stały wzrost cen energii elektrycznej dla dużych odbiorców przemysłowych, w efekcie czego ceny te są dużo wyższe niż w innych krajach Unii Europejskiej, co powoduje istotne zagrożenie dla konkurencyjności w produkcji metali nieżelaznych w naszym kraju.

Forum uważa, że w Polsce energia elektryczna zużywana do celów metalurgicznych, elektrolitycznych i redukcji chemicznej jest niezasadnie opodatkowana, podczas gdy
w krajach UE obowiązują zwolnienia. W ten sposób przegrywamy konkurencję
z większością firm zagranicznych. Uważamy, że opodatkowanie energii jest niezgodne
z prawem Unii Europejskiej i dlatego wnosimy o wprowadzenie systemowego zwolnienia
z akcyzy w zakresie powyższej produkcji.

6. Z uznaniem należy podkreślić, że przedsiębiorstwa przemysłu metali nieżelaznych posiadają programy rozwoju i nowych inwestycji na następne lata. Celowym jest większe wykorzystanie możliwości wynikających z PO „Innowacyjna gospodarka” i środków PARP.

7. Przemysł metali nieżelaznych powinien wykazać zwiększoną aktywność w realizacji programów i projektów międzynarodowych w ramach VII i następnego Programu Ramowego Unii Europejskiej oraz innych Programów na bazie Platformy Technologicznej Metali Nieżelaznych. Podkreślić należy, że w nowym programie „Europa 2020 – Innovation Union” widoczne jest wyraźne wsparcie dla innowacyjnych projektów w branży surowcowej – od górnictwa po przetwórstwo i recykling.
Wydaje się również celowym opracowanie (wzorem Finlandii) narodowej strategii rozwoju przemysłu surowców mineralnych. Będzie w tym pomocne ustanowienie przez NCBR strategicznego programu badawczego poświęconego nowoczesnym technologiom przetwarzania pierwotnych i wtórnych surowców mineralnych.

8. Ważność przemysłu metali nieżelaznych dla naszego kraju powinna znaleźć odzwierciedlenie w projektach badawczych finansowanych przez MNiSW oraz NCBR. Niepokoi, że projekty realizowane przez NCBR w małym stopniu odnoszą się do bezpośredniej współpracy z przedsiębiorstwami i ma miejsce zanik dotychczasowych projektów celowych, rozwojowych i inicjatywy technologicznej.

9. Przemysł metali nieżelaznych posiada silne wsparcie rozwojowe w postaci jednego
z największych instytutów badawczych – IMN Gliwice, szczególnie przy wspólnym działaniu z KGHM Cuprum, jednostkami naukowymi uczelni, a szczególnie Wydziałem Metali Nieżelaznych AGH oraz jednostkami projektowymi Bipromet S.A. i AMK Kraków.
Należy podjąć decyzje mające na celu pełne wykorzystanie tego znaczącego potencjału badawczego i projektowego dla potrzeb rozwojowych przemysłu metali nieżelaznych
w kraju i na eksport.
Wskazane jest utworzenie konsorcjum szczególnie ukierunkowanego na działania eksportowe.

10. Przemysł metali nieżelaznych osiągnął w ostatnich latach wysoki stopień ochrony środowiska i należy do czołówki światowej w tym zakresie.
Unia Europejska zamierza jednak wprowadzać kolejne zaostrzone regulacje, w tym
w odniesieniu do zintegrowanych pozwoleń i Najlepszych Dostępnych Technik (BREF – BAT). Instytut Metali Nieżelaznych posiada pełną wiedzę w odniesieniu do tych nowych regulacji.

11. Forum przedstawia negatywne stanowisko w odniesieniu do zaostrzenia regulacji dotyczących odpadów flotacyjnych, które stanowią nieodłączny element funkcjonowania górnictwa, w tym górnictwa miedziowego. Zaostrzenie tych regulacji nie ma miejsca
w innych krajach prowadzących produkcję górniczą z zastosowaniem procesów flotacyjnych.

12. „Strategia innowacyjności i nowoczesności gospodarki” wraz z „Programem Rozwoju Nauki” powinny określić nowe systemowe rozwiązania wspomagające badania stosowane oraz wprowadzanie innowacyjnych technologii i produktów w polskiej gospodarce.
Powinno to doprowadzić do zwiększenia finansowania badań przez przedsiębiorstwa, skierowania większej części budżetu nauki na badania stosowane oraz zwiększenia inwestowania w innowacyjne rozwiązania

13. Powinna mieć miejsce dalsza aktywizacja całego przemysłu metali nieżelaznych
i IGMNiR we współpracy z organizacjami międzynarodowymi, w tym Eurometaux, działającymi na rzecz przemysłu metali nieżelaznych mając na uwadze pozytywny przykład KGHM PM S.A. w tym zakresie.

14. Recycling, przerób złomów i odpadów należy do najbardziej rentownych i rozwojowych form działalności przemysłu metali nieżelaznych w skali całej Unii Europejskiej.
W związku z tym należy przyśpieszyć realizację projektów związanych z recyclingiem
w odniesieniu do wszelkiego rodzaju złomów i surowców wtórnych w tym tego typu jak złomy elektroniczne i elektryczne, zużyte bateryjki, telefony komórkowe i inne, tym bardziej, że ma miejsce narastająca konkurencja w skali globalnej w tym obszarze tzw. „urban mining”.

15. Przedsiębiorstwa całego przemysłu metali nieżelaznych powinny rozwijać wzajemną, wszechstronną współpracę w drodze porozumień i konsorcjów mając na uwadze konkurencję w skali globalnej. W przemyśle metali nieżelaznych istnieją korzystne warunki do takiej współpracy z uwzględnieniem aktywnej działalności SITMN, IGMNiR. Platformy Technologicznej Metali Nieżelaznych oraz instytucji naukowych, szczególnie IMN Gliwice i uczelni szczególnie Wydziału Metali Nieżelaznych AGH.

Prezydium Forum wyraża podziękowanie referentom i uczestnikom za aktywny udział w obradach Forum.

Prezydium Forum


Prof. Z. Śmieszek – Prezes SITMN
Dyrektor IMN
T. Baj – Przewodniczący Rady IGMNiR
K. Poznański – Prezes Zarządu IGMNiR